Wady wrodzone i nabyte

andrologia katowice

Wady wrodzone i nabyte zmiany w budowie i czynności męskich narządów płciowych

Czy zmiany w budowie męskich narządów płciowych powadzą do niepłodności?

Choroby męskich narządów płciowych w różnym stopniu mogą wpływać na jakość nasienia, zwykle jednak powodują trwałe zmniejszenie płodności lub niepłodność. Zmiany w obrębie układu rozrodczego mogą być wrodzone lub nabyte, od ich charakteru zależy dobór leczenia.

Trwała i nieuleczalna niepłodność może być wynikiem wad wrodzonych jądra takich jak wrodzony brak jąder. Zanik jąder może mieć charakter nabyty i być wynikiem procesu chorobowego jądra lub dysfunkcji naczyń krwionośnych i nerwów odpowiedzialnych za ukrwienie i unerwienie jąder. Zanik jąder zwykle wiąże się z całkowitym brakiem plemników w nasieniu lub ciężką oligozoospermią. Leczenie i dalsze postępowanie zależy od stopnia uszkodzenia nabłonka plemnikotwórczego, który ocenia się histopatologicznie po wykonanej biopsji jądra.

Na płodność negatywnie wpływa również wnętrostwo, czyli zaburzenie polegające na niezstąpieniu jądra lub obu jąder, które pozostaje (lub pozostają) poza moszną. Jest to jedna z najczęściej występujących wad rozwojowych u chłopców – dotyczy około 5% noworodków. Głównym powikłaniem niezstąpienia jądra jest ograniczenie płodności wynikające z towarzyszącemu wnętrostwu zaburzeniu funkcji kanalików nasiennych. Nieprawidłową liczbę plemników stwierdza się u ponad 50% pacjentów z wnętrostwem jednostronnym i u około 80% pacjentów z obustronnym. Leczenie wnętrostwa w okresie przedpokwitaniowym daje szanse na zachowanie płodności.

Przykładem zmiany anatomicznej w obrębie narządów rodnych, wpływającej na płodność jest wodniak jądra lub powrózka nasiennego. Wraz z występowaniem wodniaka obserwuje się zmniejszenie ruchliwości i liczebności plemników w nasieniu. Wodniak to nagromadzenie płynu surowiczego między osłonkami jądra lub między blaszką wyrostka pochwowego otrzewnej. Nabyte wodniaki często są powikłaniem po przebytym stanie zapalnym jąder lub objawem towarzyszącym nowotworom jąder.

Do zmian w okolicy jąder zaliczyć można żylaki powrózka nasiennego, które stwierdza się u ok. 25% mężczyzn leczących się z powodu niepłodności. Nieprawidłowe zaleganie krwi w jądrach prowadzi do podwyższenia temperatury w mosznie,  niedotlenienia, kwasicy a nawet zmian w ich budowie. Najczęściej skutkuje to zmniejszoną ruchliwością i żywotnością plemników.

Leczenie wodniaków oraz żylaków powrózka nasiennego opiera się na zabiegach chirurgicznych.
Do niepłodności pośrednio prowadzić mogą wady wrodzone prącia takie jak stulejka, krótkie wędzidełko, wierzchniactwo czy spodziectwo. Problem niepłodności w przypadku wad prącia wiąże się głównie z niemożnością odbywania stosunków płciowych, odczuwania bólu w czasie zbliżenia lub może wynikać z zaburzenia prawidłowego wytrysku nasienia. U pacjentów z zaburzeniami życia seksualnego leczenie polega głównie na zastosowaniu inseminacji domacicznej nasieniem męża.

Wady prącia uniemożliwiające odbycie prawidłowego stosunku płciowego lub wywołanie wytrysku nasienia mogą być wynikiem zmian po urazach lub powikłaniem po przebytych chorobach. Leczenie takich zniekształceń opiera się na wykonaniu naprawczej operacji plastycznej. W sytuacji takiej możliwe jest również pobranie nasienia i zastosowanie go w czasie zabiegu inseminacji.

Z wiekiem wykształcić się mogą zmiany naczyń i nerwów prącia co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń erekcji i/lub ejakulacji. Obecnie w poradni urologicznej lub andrologicznej możliwe jest uzyskanie odpowiedniego leczenia przywracającego funkcje seksualne.

U około 2% niepłodnych mężczyzn stwierdza się wady wrodzone dróg wyprowadzających nasienie – wady najądrzy, nasieniowodów, pęcherzyków nasiennych i gruczołu krokowego. Jest to przyczyna 30% przypadków azoospermii. Rozpoznanie wad najądrzy i nasieniowodów opiera się na bardzo dokładnym badaniu andrologicznym. Wady wrodzone najądrzy mogą być potwierdzone w czasie badania USG. Jedną z przyczyn braku nasieniowodów lub ich niedrożności może być mutacja w genie CFTR powiązanym z rozwojem mukowiscydozy. U pacjentów z agenezją nasieniowodów spowodowaną mutacją CFTR nieraz nie występują zaburzenia ze strony układu oddechowego i trawiennego charakterystyczne dla mukowiscydozy. Objawem tej wady genetycznej jest zmniejszona objętość nasienia, oligozoospermia lub azoospermia.

Inną przyczyną niedrożności dróg wyprowadzających nasienie, których objawem jest azoospermia, może być przebyty stan zapalny lub powikłania po operacji w okolicy podbrzusza.

Leczenie niedrożności dróg wyprowadzających nasienie opiera się na zastosowaniu metod wspomaganego rozrodu z zastosowaniem biopsji jądra i zapłodnienia pozaustrojowego. Przed przystąpieniem do leczenia konieczna jest jednak konsultacja u genetyka.

Wyślij e-mail lub zadzwoń


Skontaktuj się z nami


Masz pytania? Zadzwoń
+48 32 202 36 35

Napisz wiadomość
info@ziebaclinic.pl